مسئولیت‌

به نظر شما مسئولیت امری فردی ست یا اجتماعی؟

همه ما از مسئولیت راحت حرف می‌زنیم.

از آدمای اطرافمون انتظار داریم مسئول گفتار و رفتارشون باشند.

اما کمتر به معنای مسئولیت کار داریم.

اگر به معنای مسئولیت دقت کنیم  می‌بینیم هیچ واژه‌ای جز واژه‌های هم‌معناش به ذهنمون نمیاد. میگیم یعنی پاسخگو بودن، یعنی برعهده گرفتن تبعات چیزی و.‌..

این ویژگی نشون میده مسئولیت تنها در زبانِ مشترک و به صورت توافق در آدم‌ها  وجود داره.  مفهومی ست که تنها برایِ زیست اجتماعی بوجود اومده و در زیست فردی امکان نداشته چنین مفهومی شکل بگیره.

شاید این حرف براتون عجیب باشه و با خودتون بگید من فقط باید مسئول خودم باشم نه اجتماع. اما تا حالا فکر کردید که مسئولیتِ فردی نوعی اجباره؟

 بدن و نیازهاش ما رو مجبور می‌کنه مسئولش باشیم بنابراین این مسئولیت آزادانه نیست.

ما اگر مسئول خودمون نباشیم می‌میریم بنابراین این مسئولیت انتخاب ما نیست و بر عهده گرفته نمیشه و می‌تونیم بگیم مسئولیت در معنای واقعی کلمه نیست.

ما فقط زمانی مسئولیم که آزادانه مسئولیت دیگران رو می‌پذیریم.

مجبور نیستیم

می‌تونیم بگیم نه!

اما انتخاب می‌کنیم که مسئول باشیم و این مسئولیتِ اصیله.

حالا آزادی هم معنای جدیدی پیدا می‌کنه.

در نظر  امانوئل لویناس، فیلسوف فرانسوی، آزادی تنها در نسبتِ با پذیرفتنِ مسئولیت معنا پیدا می‌کند.

مثلا کودک، وقتی آزادی رو می‌فهمه که مسئولِ برادر و خواهر کوچکترش باشه تا زمانيکه پدرومادر به خونه برگردن. 

تنها در این وضعیت، انتخاب کردن، برای کودک، به مسئله تبدیل میشه.

میلش مدام سمت بازی میره اما حرف مادرش در ذهنش برجسته است که مواظب برادرت باش!

و همین تعارض برای نخستین بار یک انتخاب جلوی پای کودک میذاره.‌

انتخابی که برعهده گرفتن است

انتخابی که سختی داره.

بنابراین آزادی رو باید در نسبت با مسئولیت اجتماعی فهم کرد وگرنه آزادی فردی صرفا مجال دادن به ارضای امیال تنانه است.

رها کردن است نه انتخاب.

به نظرم اگر مسئولیت و آزادی رو امر اجتماعی و در نسبت با دیگران بفهمیم، بسیاری از مشکلات بشر و حتی محیط زیست حل میشه.